ಇಂದು “ವಿಶ್ವ ಪತ್ರಿಕಾ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ದಿನ” (ಮೇ.೦೩ ಶನಿವಾರ) ನಿಮಿತ್ತ ಈ ವಿಶೇಷ ಲೇಖನ
ಲೇಖನ
– ವಿದ್ಯಾಶ್ರೀ ಹೊಸಮನಿ
ಪ್ರಶಿಕ್ಷಣಾರ್ಥಿ
ವಾರ್ತಾ ಇಲಾಖೆ
ವಿಜಯಪುರ
ಉದಯರಶ್ಮಿ ದಿನಪತ್ರಿಕೆ
ಪ್ರಜಾತಂತ್ರದ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಪತ್ರಿಕಾ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಮಹತ್ವದಾಗಿದೆ. ಪತ್ರಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಚಲಿತ ಘಟನೆಗಳನ್ನು ಮೆಲುಕು ಹಾಕುತ್ತಾ, ಸಾಮಾಜಿಕ, ರಾಜಕೀಯ, ಆರ್ಥಿಕ, ಶೈಕ್ಷಣಿಕ, ನೈತಿಕ ಹೀಗೆ ಅನೇಕ ಬೆಳವಣಿಗೆಗಳನ್ನು ಸಾರ್ವಜನಿಕರು ಅರಿತುಕೊಳ್ಳುವರು. ಪತ್ರಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟವಾದ ಸುದ್ದಿಗಳನ್ನೋ ಅಥವಾ ವಿಷಯಗಳನ್ನೋ ಸತ್ಯ ಎಂದು ಅವರು ನಂಬುವರು. ಹೀಗೆ ನಂಬುವ ಸಾರ್ವಜನಿಕರಿಗೆ ಯಾವುದೇ ನಿರ್ಭಿತಿಯಿಲ್ಲದೆ ವರದಿಯನ್ನು ಕೈಗನ್ನಡಿಯಂತೆ ಓದುವರಿಗೆ ಮುಟ್ಟಿಸುವ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಪ್ರಜಾತಂತ್ರದ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಪತ್ರಿಕಾ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಮಹತ್ವದಾಗಿದೆ.
ಭಾರತದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಪೂರ್ವದಲ್ಲಿ ಜನತೆಗೆ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಅರಿವು ಮೂಡಿಸುವುದರೊಂದಿಗೆ ಎಲ್ಲ ಬೇಧವನ್ನು ತೊರೆದು ರಾಷ್ಟ್ರವನ್ನು ಒಗ್ಗೂಡಿಸಿ ಬ್ರಿಟಿಷರ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಡಿ ದೇಶ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಗೊಳ್ಳುವುದರಲ್ಲಿ ಪತ್ರಿಕೆಗಳ ಪಾತ್ರ ಅಭೂತವಾಗಿತ್ತು. ಸಂವಿಧಾನದ ನಾಲ್ಕನೇ ಅಂಗವೆಂದು ಪತ್ರಿಕಾ ರಂಗವು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯವಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಿದ್ದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಸಮೃದ್ಧ ರಾಷ್ಟ್ರ ನಿರ್ಮಾಣವಾಗುತ್ತದೆ.
ಜಗತ್ತಿನ ಯಾವುದೇ ರಾಷ್ಟ್ರ ತೆಗೆದುಕೊಂಡರೂ ಅಲ್ಲಿನ ಪತ್ರಿಕಾ ರಂಗ ಪ್ರಬಲವಾಗಿದ್ದರೆ ಯಾವುದೇ ತೊಡಕುಗಳಿಲ್ಲದೆ ಆ ರಾಷ್ಟ್ರದ ಬೆಳವಣಿಗೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಪತ್ರಿಕೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಇಂದು ಆಧುನಿಕ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳಾದಂತಹ ಟಿವಿ, ರೆಡಿಯೋ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಜಾಲತಾಣಗಳಂತಹ ಮಾಧ್ಯಮ ಕ್ಷೇತ್ರವು ಅದ್ಭುತವಾಗಿ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಹೊಂದಿವೆ. ಎಲ್ಲಿ ಮಾಧ್ಯಮಗಳಿಗೆ ಯಾವುದೇ ಬಂಧನಗಳಲ್ಲಿದೆ ಸ್ವಾತಂತ್ರವಿರುತ್ತದಯೋ ಅಲ್ಲಿ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ’ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆ ಸುಗಮವಾಗಿರುತ್ತದೆ.
ಪ್ರಜಾತಂತ್ರದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಕಾರ್ಯ ನಿರ್ವಹಿಸುವ ಮಾಧ್ಯಮ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳ ಮೇಲೆ ಹಿಡಿತ ಸಾಧಿಸಲು ನಡೆಯುವ ಯತ್ನಗಳನ್ನು ತಡೆಯಲು ಹಾಗೂ ಪತ್ರಿಕಾ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಮೇಲೆ ನಡೆಯುವ ದಾಳಿಯನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಲು ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ ಸಾಮಾನ್ಯ ಸಭೆಯು ಮೇ ೦೩ ಅನ್ನು ವಿಶ್ವ ಪತ್ರಿಕಾ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ದಿನವೆಂದು ಘೋಷಿಸಿತು. ಅದರಂತೆ ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಮೇ ೦೩ರಂದು ವಿಶ್ವ ಪ್ರತಿಕಾ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಒಂದೊಂದು ಥೀಮ್ ಮೂಲಕ ಅಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. Reporting in the Brave New World – The Impact of Artificial Intelligence on Press Freedom and the Media ಎಂಬುದು ಈ ವರ್ಷದ ಥೀಮ್ ಆಗಿದೆ.
ಸಾರ್ವಜನಿಕರಿಗೆ ಕೈಗನ್ನಡಿಯಂತೆ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಲು ನೀಡಿರುವ ಮಾಧ್ಯಮ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ಗಾಳಿಗೆ ತೂರಿಯೋ ಅಥವಾ ಬಂಡವಾಳದ ಬೆನ್ನತ್ತಿಯೋ ಸತ್ಯಕ್ಕೆ ಪರದೆ ಹಾಕುವುದರ ಮೂಲಕ ತಿರುಚಿದ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ನೀಡುವುದರ ಬದಲು ಪ್ರಜ್ಞೆಯಿಂದ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುವುದು ಜವಾಬ್ದಾರಿ ಸಾಮಾಜಿಕ ಜಾಲತಾಣಗಳಿಗೂ ಅನ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸಮೂಹಗಳು ಸಾಮಾಜಿಕ ಜಾಲತಾಣ ಮೇಲೆ ಅತಿಯಾಗಿ ಅವಲಂಬಿತರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಸಾಮಾಜಿಕ ಜಾಲತಾಣವು ಸಹ ಮಾಧ್ಯಮಗಳು ಹೊಂದಿರುವ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿ ರಾಷ್ಟ್ರದ ಬೆಳವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಪಾಲು ನೀಡುತ್ತಿವೆ.
