ಲೇಖನ
– ಶಿಲ್ಪಾ ಮೃತ್ಯುಂಜಯ ಮಿಣಜಿಗಿ
ಶಿಕ್ಷಕರು, ಹವ್ಯಾಸಿ ಬರಹಗಾರರು
ಧಾರವಾಡ
ಉದಯರಶ್ಮಿ ದಿನಪತ್ರಿಕೆ
ಆದಿ ಕಾಲದಿಂದಲೂ ನಮ್ಮ ಭಾರತ ದೇಶಕ್ಕೆ ತ್ಯಾಗ ಬಲಿದಾನಗಳ ಮತ್ತು ವೀರ ಶೂರರ ಪುಣ್ಯ ಭೂಮಿ ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ ಕಾರಣ ಇಲ್ಲಿರುವ ಅನೇಕ ಜನರ ಮತ್ತು ಸಾಹಸವಂತರ ಸಾಧನೆ ಎಂದು ಹೇಳಬಹುದು
ಅಂತೆಯೇ ನಮ್ಮ ಆರ್. ಎಸ್. ಎಸ್ ಶತಮಾನದ ಸಂಭ್ರಮ ಆಚರಿಸುತ್ತಿರುವುದು ನಿಜಕ್ಕೂ ಒಂದು ಹೆಮ್ಮೆಯ ಸಾಧನೆ ಎಂದು ಹೇಳಬಹುದಾಗಿದೆ.

ಇದನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದವರು
ಡಾ. ಕೇಶವ ಬಲಿರಾಂ ಹೆಡ್ಗೆವಾರ್ ಅವರು (ಏಪ್ರಿಲ್ 1, 1889 – ಜೂನ್ 21, 1940) ಭಾರತೀಯ ವೈದ್ಯರು, ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಗಾರರು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕರಾಗಿದ್ದು, 1925ರಲ್ಲಿ ನಾಗಪುರದಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸ್ವಯಂಸೇವಕ ಸಂಘ (RSS) ಅನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರ.ಪ್ರಮುಖ ಮಾಹಿತಿಅವರು ಬಡ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ-ಆಂದ್ರ್ ಗಡಿಭಾಗದ ಬೋಧನ್ ಹಳ್ಳಿ ಅವರ ಪೂರ್ವಜರ ಊರಸ್ವಾಮಿ ವಿವೇಕಾನಂದ, ಶ್ರೀ ಅರವಿಂದ ಮತ್ತು ವಿನಾಯಕ ದಾಮೋದರ ಸಾವರ್ಕರ್ ಅವರ ಬೋಧನೆಗಳಿಂದ ಪ್ರೇರಣೆ ಪಡೆದರ1920ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ತೀವ್ರವಾದಿ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರಾಗಿದ್ದು, ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟದಲ್ಲಿ ನೇಮಕವಾಯಿತು; 1921ರಲ್ಲಿ ರಾಜದ್ರೋಹ ಪ್ರಕರಣಕ್ಕೆ ಒಳಗಾಗಿ一ಪಜೆರಾಗಿದ್ದರು. ತೀವ್ರ ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿಗಳ ಮಾರ್ಗದಿಂದ ದೂರವಿದ್ದು, ಹೊಸ ದೃಷ್ಟಿಕೋನದಿಂದ ಸಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಏಕತೆಗಾಗಿ RSS ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು.RSS ನ ಮೊದಲ ಸರ್ಸಂಘಚಾಲಕ (ಮುಖ್ಯಸ್ಥ) ಆಗಿದ್ದರು.1940ರಲ್ಲಿ ಆರೋಗ್ಯ ದುರ್ಬಲತೆಯಿಂದ ನಿಧನವಾಗಿದರು.ಡಾ. ಹೆಡ್ಗೆವಾರ್ ಅವರ ಜೀವನ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯ RSS ನ ಪ್ರಗತಿಗೆ ಮತ್ತು ಭಾರತದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಚಳವಳಿಗೆ ಮಹತ್ವದ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಿತು.ಡಾ. ಕೇಶವ ಬಲಿರಾಂ ಹೆಡ್ಗೆವಾರ್ RSS ಸ್ಥಾಪನೆಗೆ ಪ್ರಮುಖ ಪ್ರೇರಣೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಭಾವ ಮೂಡಿಸಿದರು .
ಪ್ರಮುಖ ಕಾರಣಗಳು ಹಾಗೂ ಪ್ರಭಾವಗಳು ಹೀಗಿವೆ:ಪ್ರೇರಣೆಗಳು

1920ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಹಿಂದು-ಮುಸ್ಲಿಂ ಗಲಭೆಗಳು ಹೆಚ್ಚಾಗಿದ್ದು, ಮಧ್ಯಭಾಗದ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದಲ್ಲಿ ಸಂಘರ್ಷ ಹೆಚ್ಚುವಿಕೆ, ಹಿಂದು ಸಮುದಾಯದ ಶಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಏಕತೆ ಕೊರತೆ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಪರಿಗಣನೆಗೆ ಬಂದವು ಭಾರತೀಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟದಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಆಡಳಿತದ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಟ ನಡೆಯುತ್ತಿರುವಾಗ, ದೇಶದಲ್ಲಿ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮತ್ತು ಧಾರ್ಮಿಕ ಪರಿಶುದ್ಧತೆಯ ಅಗತ್ಯವಿದ್ದು, ಹಿಂದೂ ಪರಂಪರೆ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತಿಯನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕೆಂಬ ಆಶಯ .ಹಿಂದೂ ಸಮುದಾಯದ ಏಕತೆ, ಶಿಸ್ತಿನ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಮತ್ತು ದೇಶಭಕ್ತಿಯನ್ನು ಜಾಗೃತಗೊಳಿಸುವ ಬಲವಾದ ಸಂಘಟನೆ ರೂಪಿಸುವುದು ವಿನಯ್ ದಾಮೋದರ್ ಸಾವರ್ಕರ್ ಅವರ ” ಪುಸ್ತಕದಿಂದ ಪ್ರೇರಣೆ ಪಡೆ, ಹಿಂದು ರಾಷ್ಟ್ರದ ಕಲ್ಪನೆ ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರಭಾವವನ್ನು ಸಂಘಟಿಸಲು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹ.ಪ್ರಭಾವಗಳು ಅನ್ನು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸಂಘಟನೆ ಆಗಿ ರೂಪಿಸಿ, ಭಾರತದ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಮತ್ತು ಮಾನವೀಯತೆಯನ್ನು ಒಟ್ಟುಗೂಡಿಸುವ ದಾರಿಯನ್ನು ತೆರೆದರು.ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಆಡಳಿತದ ವಿರುದ್ಧದ ಹೋರಾಟಕ್ಕೆ ಕುಟುಂಬ, ಶಾಖಾ ಪದ್ಧತಿ, ಶಿಸ್ತಿನಿಂದ ತರಬೇತಿ ನೀಡುವ ವಿಶಿಷ್ಟ ಕಾರ್ಯಾಂಗವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದರುಆರ್. ಎಸ್. ಎಸ್.ನ ವಿದ್ಯಮಾನಗಳು ಮತ್ತು ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ದೇಶದ ಬೇಡಿಕೆಗಳಿಗೆ, ಯುವಜನರ ಶಕ್ತಿ ಮತ್ತು ದೇಶಪ್ರೇಮವನ್ನು ಬೆಳೆಯಿಸಲು ನೆರವು ನೀಡಿದವು.ಕೇಶವ ಬಲಿರಾಮ್ ಹೆಡ್ಗೆವಾರ್ ಅವರ ದಾರ್ಶನಿಕತೆ ಮತ್ತು ಕ್ರಮಶಃ ರೂಪಿಸಿದ ಸಂಘಟನಾ ವಿಧಾನವು RSS ನ ಶತಮಾನಪೂರ್ತಿ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಮಾದರಿಯಾಗಿತು.ಈ ಪ್ರೇರಣೆಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರಭಾವಗಳ ಕಾರಣದಿಂದ, 1925 ರ (ವಿಜಯದಶಮಿ) ದಿವಸದಲ್ಲಿ ನಾಗಪುರದಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು (ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸ್ವಯಂಸೇವಕ ಸಂಘ) ಸ್ಥಾಪನೆಗೆ ಡಾ. ಕೇಶವ ಬಲಿರಾಂ ಹೆಡ್ಗೆವಾರ್ ಅವರಿಗೆ ಮುಂಚೂಣಿಯ ಪ್ರೇರಣೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಭಾವವಿತ್ತು. 1920ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಆಳ್ವಿಕೆ ವಿರುದ್ದಿರುವ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಚಳವಳಿ, ಹಿಂದು-ಮುಸ್ಲಿಂ ಗಲಭೆಗಳು ಮತ್ತು ಹಿಂದು ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಸಂಘಟನೆಯ ಕೊರತೆಯ ಮುಖಾಂತರ ಅವರ ಮನಸ್ಸಿಗೆ ಸಂಘಟಿತ ಯುವಕ ಶಕ್ತಿ ರೂಪಿಸಬೇಕೆಂಬ ಅವಶ್ಯಕತೆ ಬಂತು. ಅವರೆಲ್ಲಾ ನಂಬಿಕೆಯಂತೆ ಹಿಂದು ಸಂಸ್ಕೃತಿ, ಧಾರ್ಮಿಕ ಪರಂಪರೆ ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಏಕತೆಯನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುವಂಥ ಸಂಘಟನೆಯನ್ನು ರೂಪಿಸುವುದಾಗಿ ತೀರ್ಮಾನಿಸಿಕೊಂಡರು.ಬೆಳವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ, ಡಾ. ಹೆಡ್ಗೆವಾರ್ ವಿನಯ್ ದಾಮೋದರ್ ಸಾವರ್ಕರ್ ಅವರ ‘ಎಶೆಂನ್ಸಿಯಲ್ ಆಫ್ ಹಿಂದುತ್ವ ‘ ಪುಸ್ತಕದಿಂದ ಪ್ರೇರಿತರಾದರು. ಅವರು ಈ ತತ್ತ್ವಗಳಿಗೆ ದಾರ್ಶನಿಕ ಆಧಾರ ಈ ಕಾರ್ಯದಲ್ಲಿ ನೀಡಿದರು. ಮಾಜಿ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಆಡಳಿತದ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಟದ ಜೊತೆಗೆ, ಹಿಂದು ಸಮಾಜದ ಏಕತೆ, ಶಿಸ್ತು, ದೈಹಿಕ-ಮಾನಸಿಕ ತಯಾರಿ ಮತ್ತು ನವೀಕರಣವೇ ಇವರ ಧ್ಯೇಯವಾಗಿತ್ತು. ಈ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ 1925 ರ ವಿಜಯದಶಮಿ ದಿನ ನಾಗಪುರದಲ್ಲಿ RSS ಸ್ಥಾಪನೆಯು ಆಯಿತು. ಆ ಮೂಲಕ ದೇಶಭಕ್ತಿ, ಸಂಸ್ಕೃತಿ ರಕ್ಷಣೆಗೆ ನಿಲುವು ನೀಡುವುವಂತೆ ಮತ್ತು ಯುವಜನರಲ್ಲಿ ಶಿಸ್ತಿನೊಂದಿಗೆ ನಡೆದುಕೊಂಡು ದೇಶಾಭಿಮಾನ ಮೆರೆಯುವಂಥ ಸಂಘಟನೆಯಾಗಿ ಬೆಳೆಯಿತು.
